Страница:
Усе як па камандзе ўсталi са сваiх месцаў.
- Пакiньце мяне аднаго, - ледзь выдыхнуў адразу аслабелы i нейкi нямоглы кiраўнiк самай магутнай дзяржавы ў свеце.
* * *
У Маскве, на чарговым пасяджэннi Савета Бяспекi, цяпер ужо - Савеце Абароны, распалiўся расейскi Прэзiдэнт.
- Нашы амбiцыi (меў на ўвазе, канешне ж, сябе) - нiколькi не меншыя за iхнюю сытую самаўлюбёнасць! Маюць шмат даляраў - i даляры гараць! А Кiтай? Што Кiтай? Лiсавата, па-ўсходняму, адмовiўся аб'яднаць нашы намаганнi! Думаюць адседзецца за сваёй Вялiкай сцяной? Дзе Iндыя? Дзе голас Iндыi? А астатнiя?..
Усе ўважлiва слухалi сумбурную, нелагiчную i нервовую прамову свайго лiдэра. Было вiдаць, што ён узвiнчаны, узведзены, як пастка на мядзведзя, адзiн зычны гук цi неасцярожнае крананне рукой, i пастка клацне сталёвымi зубамi, адхопiць жыўём руку, а то i зусiм галаву.
- Спадзяюся толькi на сябе! - i Прэзiдэнт паказаў усiм кулак.
Мiнiстр замежных спраў, прыхiльнiк дыпламатычнай, а не ваеннай мовы, набраўся смеласцi i цiха сказаў:
- Мы Кiтаю прапаноўвалi ваенныя варыянты далейшага развiцця падзей. А што, калi б нам, разам з тым жа Кiтаем i iншымi зацiкаўленымi краiнамi, паказаўшы прыклад усiм удзельнiкам гэтай вайны, сесцi за стол перамоў, пакуль полымя вайны не распаўзлося па ўсёй зямлi? Была б надзея захаваць...
Прэзiдэнт рэзка абарваў прамоўцу.
- Я забыўся цябе папярэдзiць, - звярнуўся ён да мiнiстра замежных спраў, што сёння ранiцай падпiсаў Указ аб тваёй адстаўцы. Можаш лiчыць сябе свабодным i пакiнуць нас!
Збялелы мiнiстр, няўпэўнена ступаючы, выйшаў з пакоя - пастка спрацавала. Прысутныя яшчэ больш прыцiхлi, баючыся сталёвага клацання той жа пасткi.
Прэзiдэнт абвёў усiх строгiм поглядам:
- Iдзе вайна! Хто першы пойдзе на рашучы крок, той i пераможа!..
У прысутных балюча зашчымелi сэрцы - кожны зразумеў, што стаiць за апошнiмi словамi Прэзiдэнта...
Прыкладна гэткая ж нервовая нарада адбывалася i за акiянам - у Белым доме. Амерыканскi Прэзiдэнт быў таксама ўзвiнчаны, але прысутныя адносiлiся да гэтага з тактоўным разуменнем - Прэзiдэнт страцiў адзiнага сына.
Калi ж амерыканскi лiдэр закончыў нараду словамi: "Першы, хто пойдзе на рашучы крок, той будзе пераможцам!" - прысутныя ўздрыгнулi.
А праз нейкi час Прэзiдэнту ЗША далажылi, што мiнiстр абароны, вярнуўшыся з нарады, застрэлiўся ў сваiм кабiнеце.
- Слюнцяй! - абурыўся Прэзiдэнт. - Пабаяўся адказнасцi. Браў бы прыклад з майго сына, якi загiнуў як сапраўдны мужчына...
I ў гэтым Прэзiдэнт ЗША не памыляўся.
* * *
Хiл Старк, першы намеснiк Фрэнка Баснера, па загаду з Брусэля прыняў камандаванне спецпадраздзяленнем. У гэтым жа тэлефонным загадзе новаму камандзiру спецназа было аб'яўлена, што сёння ж верталётам будзе дастаўлена ваенная форма iх працiўнiка, у якую неабходна тэрмiнова пераапрануць асабiсты састаў спецназа. Загадалi намаляваць на бранятэхнiцы i неабходную апазнавальную атрыбутыку працiўнiка.
У войску, тым больш у час вайны, загады не абмяркоўваюцца, а выконваюцца. Быў выкананы i гэты загад, хаця некаторае здзiўленне выклiкаў.
На другi дзень, калi калона выпаўзла на роўную i адкрытую мясцовасць, раптоўна з'явiлiся самалёты - амерыканскiя самалёты! - i абрынулi на спецназаўцаў супрацьтанкавыя ракеты i касетныя, супрацьпяхотныя бомбы. За самалётамi "закарагодзiлi" верталёты, якiя "зачышчалi" недаробленую работу.
У гiнуўшых амерыканскiх салдат выклiкала жах не столькi немiнучая смерць, колькi тое, што iх знiшчалi свае ж таварышы па зброi, якiя лiчылi iх за працiўнiка.
- Спынiцеся! Мы - свае! Гэта памылка! Мы - амерыканцы! - ляцелi ў глухое неба апошнiя крыкi маладых салдат.
* * *
6 верасня 2005 года Японiя апранулася ў белы жалобны колер - адзначалася шасцiдзесятая гадавiна варварскага бамбавання горада Хiрасiмы. Тады амерыканская атамная бомба была скiнута на галовы дзяцей, жанчын - усiх мiрных гараджан, пакiнуўшы ад iх жывой плоцi i крывi толькi ценi на асфальце i на ацалелых абломках сценаў.
Але разам з выбухам той бомбы адбыўся яшчэ адзiн, толькi ўжо нябачны жах у кроў некаторых палiтыкаў трапiў жудасны, небяспечны ген - ген атамаманii. Ён, нiбы жывучы i разбуральны вiрус, вось ужо дзесяцiгоддзi блукае па крывi амбiцыёзных палiтыкаў, шукае найбольш слабае месца i, нарэшце, знаходзiць яго - угрызаецца ў кару галаўнога мозга чалавека. Хвароба працякае скрыта, але i адзiн чалавек, яе носьбiт, уяўляе небяспеку для ўсяго чалавецтва...
Выступiўшы з прамовай на жалобнай панiхiдзе ў Хiрасiме, прэм'ер-мiнiстр Японii Накасонэ сеў у самалёт i адляцеў у Вашынгтон.
У крывi прэм'ера, як i ў крывi кожнага японца, жыў iншы ген - ген самазахавання, якi асаблiва адчуваецца 6 i 9 верасня - у днi атамных бамбаванняў Хiрасiмы i Нагасакi.
Вось i сёння Накасонэ разумеў, што, з этычных меркаванняў, вiзiт у Вашынгтон трэба было б адкласцi, але, улiчваючы крохкасць сучаснага мiру, рашыў, наадварот, выкарыстаць жалобнасць гэтай даты ў мэтах ацверазення свайго сябра i саюзнiка...
Сустрэча лiдэраў дзвюх дзяржаў не клеiлася. Японскi прэм'ер выказаў асабiстыя спачуваннi амерыканскаму Прэзiдэнту па загiнуўшаму сыну, а Прэзiдэнт - свае спачуваннi японскаму народу за тыя ахвяры шасцiдзесяцiгадовай даўнiны.
Нарэшце Накасонэ перайшоў да галоўнай тэмы:
- Спадар Прэзiдэнт! Нашы продкi казалi, што вецер здольны абляцець вакол Зямлi i набыць моц буры, - гора таму, хто гэтага не ўлiчвае...
- Я разумею Вашу занепакоенасць, спадар прэм'ер... Але той вецер, якi вы маеце на ўвазе, даўно сцiх.
- Паважаю Вашу думку, спадар Прэзiдэнт, але пагадзiцца з ёй не магу, бо менавiта той вецер сёння набiрае моц. З ветрам змагацца лягчэй, чым з бурай...
- Магчыма, спадар прэм'ер, другому субяседнiку я адказаў бы больш рэзка, а Вам я спачуваю, бо аднойчы напужаны чалавек баiцца свайго ценю ўсё жыццё.
- У Японii занадта многа ценяў, якiя застылi назаўсёды... Яны далучаюцца сёння да майго голасу, i не чуць iх нельга! Я ўпэўнены, што дастаткова аднаго Вашага слова, спадар Прэзiдэнт, i вецер сцiхне - пачнуцца перамовы. Аднымi ваеннымi намаганнямi, без дыпламатыi, магчыма дасягнуць толькi самазнiшчэння.
Амерыканскi Прэзiдэнт павысiў голас:
- Вы лiчыце мяне галоўным знiшчальнiкам?! Звярнiцеся з такiмi словамi да Масквы - магчыма, там Вас i зразумеюць...
Накасонэ адчуў, што яго прапановы не жадаюць прымаць да ўвагi, таму падняўся з месца i пакланiўся:
- А я, спадар Прэзiдэнт, адсюль i лячу ў Маскву...
Але Масква, як i Вашынгтон, адгарадзiлася ад Накасонэ агульнай рыторыкай. Ген рабiў сваю разбуральную справу.
* * *
- Спакойнай ночы, дзiцятка! - чулася на адным баку зямнога шара на ангельскай мове. - Няхай прыемныя сны атуляюць цябе i казачныя феi спяваюць да ранiцы цудоўныя мелодыi!..
- Добрай ранiцы, мая крывiнка! - чулася на другiм баку зямнога шара па-расейску. - Расплюшчвай вочкi, усмiхнiся сонейку i зашчабячы сваiм анёльскiм галаском разам з птушкамi!..
- Якое шчасце! У нашага карапузiка прарэзалiся зубкi!..
- Расцi шчаслiвым, крошка!..
- Ляцi на крылах сваiх мараў!.. - чулiся на блакiтнай планеце Зямля галасы ўсiх нацый i народаў...
А ў гэты час з розных бакоў зямнога шара ўзрынулiся ў неба i разразалi гарачымi джаламi паветра сотнi ядзерных ракет як асноўны аргумент амбiцыёзных палiтыкаў i авантурыстаў.
Чалавецтву заставалася жыць лiчаныя хвiлiны...
- Пакiньце мяне аднаго, - ледзь выдыхнуў адразу аслабелы i нейкi нямоглы кiраўнiк самай магутнай дзяржавы ў свеце.
* * *
У Маскве, на чарговым пасяджэннi Савета Бяспекi, цяпер ужо - Савеце Абароны, распалiўся расейскi Прэзiдэнт.
- Нашы амбiцыi (меў на ўвазе, канешне ж, сябе) - нiколькi не меншыя за iхнюю сытую самаўлюбёнасць! Маюць шмат даляраў - i даляры гараць! А Кiтай? Што Кiтай? Лiсавата, па-ўсходняму, адмовiўся аб'яднаць нашы намаганнi! Думаюць адседзецца за сваёй Вялiкай сцяной? Дзе Iндыя? Дзе голас Iндыi? А астатнiя?..
Усе ўважлiва слухалi сумбурную, нелагiчную i нервовую прамову свайго лiдэра. Было вiдаць, што ён узвiнчаны, узведзены, як пастка на мядзведзя, адзiн зычны гук цi неасцярожнае крананне рукой, i пастка клацне сталёвымi зубамi, адхопiць жыўём руку, а то i зусiм галаву.
- Спадзяюся толькi на сябе! - i Прэзiдэнт паказаў усiм кулак.
Мiнiстр замежных спраў, прыхiльнiк дыпламатычнай, а не ваеннай мовы, набраўся смеласцi i цiха сказаў:
- Мы Кiтаю прапаноўвалi ваенныя варыянты далейшага развiцця падзей. А што, калi б нам, разам з тым жа Кiтаем i iншымi зацiкаўленымi краiнамi, паказаўшы прыклад усiм удзельнiкам гэтай вайны, сесцi за стол перамоў, пакуль полымя вайны не распаўзлося па ўсёй зямлi? Была б надзея захаваць...
Прэзiдэнт рэзка абарваў прамоўцу.
- Я забыўся цябе папярэдзiць, - звярнуўся ён да мiнiстра замежных спраў, што сёння ранiцай падпiсаў Указ аб тваёй адстаўцы. Можаш лiчыць сябе свабодным i пакiнуць нас!
Збялелы мiнiстр, няўпэўнена ступаючы, выйшаў з пакоя - пастка спрацавала. Прысутныя яшчэ больш прыцiхлi, баючыся сталёвага клацання той жа пасткi.
Прэзiдэнт абвёў усiх строгiм поглядам:
- Iдзе вайна! Хто першы пойдзе на рашучы крок, той i пераможа!..
У прысутных балюча зашчымелi сэрцы - кожны зразумеў, што стаiць за апошнiмi словамi Прэзiдэнта...
Прыкладна гэткая ж нервовая нарада адбывалася i за акiянам - у Белым доме. Амерыканскi Прэзiдэнт быў таксама ўзвiнчаны, але прысутныя адносiлiся да гэтага з тактоўным разуменнем - Прэзiдэнт страцiў адзiнага сына.
Калi ж амерыканскi лiдэр закончыў нараду словамi: "Першы, хто пойдзе на рашучы крок, той будзе пераможцам!" - прысутныя ўздрыгнулi.
А праз нейкi час Прэзiдэнту ЗША далажылi, што мiнiстр абароны, вярнуўшыся з нарады, застрэлiўся ў сваiм кабiнеце.
- Слюнцяй! - абурыўся Прэзiдэнт. - Пабаяўся адказнасцi. Браў бы прыклад з майго сына, якi загiнуў як сапраўдны мужчына...
I ў гэтым Прэзiдэнт ЗША не памыляўся.
* * *
Хiл Старк, першы намеснiк Фрэнка Баснера, па загаду з Брусэля прыняў камандаванне спецпадраздзяленнем. У гэтым жа тэлефонным загадзе новаму камандзiру спецназа было аб'яўлена, што сёння ж верталётам будзе дастаўлена ваенная форма iх працiўнiка, у якую неабходна тэрмiнова пераапрануць асабiсты састаў спецназа. Загадалi намаляваць на бранятэхнiцы i неабходную апазнавальную атрыбутыку працiўнiка.
У войску, тым больш у час вайны, загады не абмяркоўваюцца, а выконваюцца. Быў выкананы i гэты загад, хаця некаторае здзiўленне выклiкаў.
На другi дзень, калi калона выпаўзла на роўную i адкрытую мясцовасць, раптоўна з'явiлiся самалёты - амерыканскiя самалёты! - i абрынулi на спецназаўцаў супрацьтанкавыя ракеты i касетныя, супрацьпяхотныя бомбы. За самалётамi "закарагодзiлi" верталёты, якiя "зачышчалi" недаробленую работу.
У гiнуўшых амерыканскiх салдат выклiкала жах не столькi немiнучая смерць, колькi тое, што iх знiшчалi свае ж таварышы па зброi, якiя лiчылi iх за працiўнiка.
- Спынiцеся! Мы - свае! Гэта памылка! Мы - амерыканцы! - ляцелi ў глухое неба апошнiя крыкi маладых салдат.
* * *
6 верасня 2005 года Японiя апранулася ў белы жалобны колер - адзначалася шасцiдзесятая гадавiна варварскага бамбавання горада Хiрасiмы. Тады амерыканская атамная бомба была скiнута на галовы дзяцей, жанчын - усiх мiрных гараджан, пакiнуўшы ад iх жывой плоцi i крывi толькi ценi на асфальце i на ацалелых абломках сценаў.
Але разам з выбухам той бомбы адбыўся яшчэ адзiн, толькi ўжо нябачны жах у кроў некаторых палiтыкаў трапiў жудасны, небяспечны ген - ген атамаманii. Ён, нiбы жывучы i разбуральны вiрус, вось ужо дзесяцiгоддзi блукае па крывi амбiцыёзных палiтыкаў, шукае найбольш слабае месца i, нарэшце, знаходзiць яго - угрызаецца ў кару галаўнога мозга чалавека. Хвароба працякае скрыта, але i адзiн чалавек, яе носьбiт, уяўляе небяспеку для ўсяго чалавецтва...
Выступiўшы з прамовай на жалобнай панiхiдзе ў Хiрасiме, прэм'ер-мiнiстр Японii Накасонэ сеў у самалёт i адляцеў у Вашынгтон.
У крывi прэм'ера, як i ў крывi кожнага японца, жыў iншы ген - ген самазахавання, якi асаблiва адчуваецца 6 i 9 верасня - у днi атамных бамбаванняў Хiрасiмы i Нагасакi.
Вось i сёння Накасонэ разумеў, што, з этычных меркаванняў, вiзiт у Вашынгтон трэба было б адкласцi, але, улiчваючы крохкасць сучаснага мiру, рашыў, наадварот, выкарыстаць жалобнасць гэтай даты ў мэтах ацверазення свайго сябра i саюзнiка...
Сустрэча лiдэраў дзвюх дзяржаў не клеiлася. Японскi прэм'ер выказаў асабiстыя спачуваннi амерыканскаму Прэзiдэнту па загiнуўшаму сыну, а Прэзiдэнт - свае спачуваннi японскаму народу за тыя ахвяры шасцiдзесяцiгадовай даўнiны.
Нарэшце Накасонэ перайшоў да галоўнай тэмы:
- Спадар Прэзiдэнт! Нашы продкi казалi, што вецер здольны абляцець вакол Зямлi i набыць моц буры, - гора таму, хто гэтага не ўлiчвае...
- Я разумею Вашу занепакоенасць, спадар прэм'ер... Але той вецер, якi вы маеце на ўвазе, даўно сцiх.
- Паважаю Вашу думку, спадар Прэзiдэнт, але пагадзiцца з ёй не магу, бо менавiта той вецер сёння набiрае моц. З ветрам змагацца лягчэй, чым з бурай...
- Магчыма, спадар прэм'ер, другому субяседнiку я адказаў бы больш рэзка, а Вам я спачуваю, бо аднойчы напужаны чалавек баiцца свайго ценю ўсё жыццё.
- У Японii занадта многа ценяў, якiя застылi назаўсёды... Яны далучаюцца сёння да майго голасу, i не чуць iх нельга! Я ўпэўнены, што дастаткова аднаго Вашага слова, спадар Прэзiдэнт, i вецер сцiхне - пачнуцца перамовы. Аднымi ваеннымi намаганнямi, без дыпламатыi, магчыма дасягнуць толькi самазнiшчэння.
Амерыканскi Прэзiдэнт павысiў голас:
- Вы лiчыце мяне галоўным знiшчальнiкам?! Звярнiцеся з такiмi словамi да Масквы - магчыма, там Вас i зразумеюць...
Накасонэ адчуў, што яго прапановы не жадаюць прымаць да ўвагi, таму падняўся з месца i пакланiўся:
- А я, спадар Прэзiдэнт, адсюль i лячу ў Маскву...
Але Масква, як i Вашынгтон, адгарадзiлася ад Накасонэ агульнай рыторыкай. Ген рабiў сваю разбуральную справу.
* * *
- Спакойнай ночы, дзiцятка! - чулася на адным баку зямнога шара на ангельскай мове. - Няхай прыемныя сны атуляюць цябе i казачныя феi спяваюць да ранiцы цудоўныя мелодыi!..
- Добрай ранiцы, мая крывiнка! - чулася на другiм баку зямнога шара па-расейску. - Расплюшчвай вочкi, усмiхнiся сонейку i зашчабячы сваiм анёльскiм галаском разам з птушкамi!..
- Якое шчасце! У нашага карапузiка прарэзалiся зубкi!..
- Расцi шчаслiвым, крошка!..
- Ляцi на крылах сваiх мараў!.. - чулiся на блакiтнай планеце Зямля галасы ўсiх нацый i народаў...
А ў гэты час з розных бакоў зямнога шара ўзрынулiся ў неба i разразалi гарачымi джаламi паветра сотнi ядзерных ракет як асноўны аргумент амбiцыёзных палiтыкаў i авантурыстаў.
Чалавецтву заставалася жыць лiчаныя хвiлiны...