Барашко Илларион
На беразе Волгi (на белорусском языке)
Iларыён Барашка
На беразе Волгi
Так, перад вачыма гiтлераўцаў была наша красуня Волга. Толькi вузенькая палоска зямлi на правым абрывiстым беразе аставалася ў руках маракоў-гвардзейцаў...
Маракi прыйшлi сюды з берагоў Цiхага акiяна. Крылатыя словы снайпера-цiхаакiянца Васiля Зайцава, сказаныя iм аднойчы на гвардзейскiм мiтынгу, што за Волгай для гвардзейца зямлi няма, з хуткасцю маланкi абляцелi ўвесь фронт, дайшоўшы да сэрца кожнага байца, зрабiлiся зразумелымi i блiзкiмi.
...Гарачая бойка на гэтым участку не сцiхала круглыя суткi. Армiя генерала Паўлюса рвалася наперад, да Волгi.
Артылерыйская кананада, узрывы мiн, бесперапынная бамбёжка, сухi пошчак кулямётаў i аўтаматаў, стогны параненых- усё змяшалася разам тут, на вузенькiм кавалачку прыволжскай зямлiцы...
А за спiною гвардзейцаў-цiхаакiянцаў несла свае воды шырокая прывольная матухна-Волга.
I вады было так многа ў параўнаннi з тым вузенькiм двухсотметровым кавалкам зямлi, што падчас здавалася, - гiтлераўцы вось-вось скiнуць маракоў у рэчку.
Цiхаакiянцы добра ведалi: адступаць нельга. За Волгай няма зямлi для савецкага марака. Ведалi маракi i другое: на iх участку фронту ў гiтлераўцаў няма вады. Кожны лiтр яе дорага абыходзiўся ворагу.
Iшоў бой... Раптам у часе кароткага зацiшша з варожага дота выбег нямецкi салдат без аўтамата. Паяўленне яго сярод белага дня было такое нечаканае, што нiхто з нашых байцоў нават аўтамата не падняў. У руках немца быў плоскi кацялок. З кацялком у руках, як ашалелы, бег ён да Волгi, хрыпатым голасам выкрыкваючы на хаду:
- Рус, дай васэр! ва-да... ва-да...
Як толькi ён дабег да ракi, яго адразу абкружылi маракi.
- Васэр... васэр, - паказваючы на пусты кацялок, задыхваючыся, гаварыў немец.
- Не дам табе вады! Нi-нi... - раптам шырока па-гаспадарску расставiўшы ногi, выпалiў гвардыi старшына Ярмак Сарокiн.
Яго гучны голас, нiбы гром, ускалануў шэры восеньскi дзень.
- У вас... у вас... васэр... Вольга, - умольным голасам лепятаў салдат, з зайдрасцю пазiраючы на рэчку.
- Волга мая! Не дам! - грозна, з нейкiм незвычайным, адвечным правам на гэткi катэгарычны адказ, сказаў Ярмак Сарокiн.
- Васэр, васэр...
Гэтага салдата з армii Паўлюса, як i многiх iншых, яму падобных, нашы маракi маглi ўзяць у палон. Аднак у палон яго не ўзялi. Гвардыi старшына Ярмак Сарокiн збегаў у траншэю, вырваў з паходнай запiсной кнiжкi лiсток паперы i, прыладзiўшыся як найзручней на касцы, напiсаў:
НОТА
ГIТЛЕРАЎЦАМ З НАШАЙ ВОЛГI ВАДЫ НЕ ПIЦЬ!
Гвардыi старшына Ярмак Сарокiн.
Сарокiн аддаў салдату паперку, паказаў дарогу назад i аддаў каманду:
- Цурук, арш!
Немец зразумеў каманду i пабег з пустым кацялком у напрамку да свайго дота, несучы ў руках "ноту" Сарокiна...
Праз некалькi хвiлiн кароткае зацiшша разарваў гул гармат, - бой за Сталiнград разгараўся з новай, яшчэ большай сiлай...
1943 г.
На беразе Волгi
Так, перад вачыма гiтлераўцаў была наша красуня Волга. Толькi вузенькая палоска зямлi на правым абрывiстым беразе аставалася ў руках маракоў-гвардзейцаў...
Маракi прыйшлi сюды з берагоў Цiхага акiяна. Крылатыя словы снайпера-цiхаакiянца Васiля Зайцава, сказаныя iм аднойчы на гвардзейскiм мiтынгу, што за Волгай для гвардзейца зямлi няма, з хуткасцю маланкi абляцелi ўвесь фронт, дайшоўшы да сэрца кожнага байца, зрабiлiся зразумелымi i блiзкiмi.
...Гарачая бойка на гэтым участку не сцiхала круглыя суткi. Армiя генерала Паўлюса рвалася наперад, да Волгi.
Артылерыйская кананада, узрывы мiн, бесперапынная бамбёжка, сухi пошчак кулямётаў i аўтаматаў, стогны параненых- усё змяшалася разам тут, на вузенькiм кавалачку прыволжскай зямлiцы...
А за спiною гвардзейцаў-цiхаакiянцаў несла свае воды шырокая прывольная матухна-Волга.
I вады было так многа ў параўнаннi з тым вузенькiм двухсотметровым кавалкам зямлi, што падчас здавалася, - гiтлераўцы вось-вось скiнуць маракоў у рэчку.
Цiхаакiянцы добра ведалi: адступаць нельга. За Волгай няма зямлi для савецкага марака. Ведалi маракi i другое: на iх участку фронту ў гiтлераўцаў няма вады. Кожны лiтр яе дорага абыходзiўся ворагу.
Iшоў бой... Раптам у часе кароткага зацiшша з варожага дота выбег нямецкi салдат без аўтамата. Паяўленне яго сярод белага дня было такое нечаканае, што нiхто з нашых байцоў нават аўтамата не падняў. У руках немца быў плоскi кацялок. З кацялком у руках, як ашалелы, бег ён да Волгi, хрыпатым голасам выкрыкваючы на хаду:
- Рус, дай васэр! ва-да... ва-да...
Як толькi ён дабег да ракi, яго адразу абкружылi маракi.
- Васэр... васэр, - паказваючы на пусты кацялок, задыхваючыся, гаварыў немец.
- Не дам табе вады! Нi-нi... - раптам шырока па-гаспадарску расставiўшы ногi, выпалiў гвардыi старшына Ярмак Сарокiн.
Яго гучны голас, нiбы гром, ускалануў шэры восеньскi дзень.
- У вас... у вас... васэр... Вольга, - умольным голасам лепятаў салдат, з зайдрасцю пазiраючы на рэчку.
- Волга мая! Не дам! - грозна, з нейкiм незвычайным, адвечным правам на гэткi катэгарычны адказ, сказаў Ярмак Сарокiн.
- Васэр, васэр...
Гэтага салдата з армii Паўлюса, як i многiх iншых, яму падобных, нашы маракi маглi ўзяць у палон. Аднак у палон яго не ўзялi. Гвардыi старшына Ярмак Сарокiн збегаў у траншэю, вырваў з паходнай запiсной кнiжкi лiсток паперы i, прыладзiўшыся як найзручней на касцы, напiсаў:
НОТА
ГIТЛЕРАЎЦАМ З НАШАЙ ВОЛГI ВАДЫ НЕ ПIЦЬ!
Гвардыi старшына Ярмак Сарокiн.
Сарокiн аддаў салдату паперку, паказаў дарогу назад i аддаў каманду:
- Цурук, арш!
Немец зразумеў каманду i пабег з пустым кацялком у напрамку да свайго дота, несучы ў руках "ноту" Сарокiна...
Праз некалькi хвiлiн кароткае зацiшша разарваў гул гармат, - бой за Сталiнград разгараўся з новай, яшчэ большай сiлай...
1943 г.