Свифт Джонатан. Падарожжы Гулiвера (на белорусском языке)

Свифт Джонатан
Падарожжы Гулiвера (на белорусском языке)

   Джанатан Свiфт
   Падарожжы Гулiвера
   Пераклад: А.Кудравец
   ПАДАРОЖЖА Ў ЛIЛIПУЦIЮ
   1
   Трохмачтавы брыг "Антылопа" адплываў у Паўднёвы акiян.
   На карме брыга стаяў карабельны доктар Гулiвер i глядзеў у падзорную трубу на прыстань. Там засталiся яго жонка i двое дзяцей: сын Джонi i дачка Бэцi.
   Не першы раз адплываў Гулiвер у мора. Ён любiў падарожжы. Яшчэ ў школе ён трацiў амаль усе грошы, што прысылаў яму бацька, на марскiя карты i кнiгi аб чужых краiнах. Ён старанна вывучаў геаграфiю i матэматыку, бо гэтыя навукi болей за ўсё патрэбны былi мараку.
   Бацька аддаў Гулiвера вучыцца да славутага ў той час лонданскага доктара. Гулiвер правучыўся ў яго некалькi гадоў, але ўвесь час не пакiдаў думаць пра мора.
   Доктарская навука прыгадзiлася: скончыўшы вучобу, ён паступiў карабельным доктарам на судна "Ластаўка" i плаваў на iм тры з паловай гады. А пасля, пражыўшы два гады ў Лондане, зрабiў некалькi падарожжаў ва Ўсходнюю i Заходнюю Iндыю.
   У час плавання Гулiвер нiколi не сумаваў: чытаў кнiгi, якiя браў з дому, а сышоўшы на бераг, прыглядаўся, як жывуць iншыя народы, вывучаў iх мову i звычаi i падрабязна запiсваў свае дарожныя ўражаннi.
   I гэтым разам, выпраўляючыся ў мора, Гулiвер узяў з сабой тоўстую запiсную кнiжку.
   На першай старонцы гэтай кнiжкi было напiсана:
   "4 траўня 1699 года мы знялiся з якара ў Брыстолi".
   2
   Шмат тыдняў i месяцаў плыла "Антылопа" па Паўднёвым моры.
   Дзьмулi добрыя вятры.
   Падарожжа праходзiла ўдала.
   Але аднойчы, калi пераходзiлi ва Ўсходнюю Iндыю, карабель трапiў у страшэнную буру. Вецер i хвалi пагналi яго немаведама куды.
   Дванаццаць матросаў памерла ад ператамлення i голаду. Астатнiя ледзь перастаўлялi ногi. Карабель шпурляла з боку ў бок, як арэхавую шкарлупiну.
   Адной цёмнай бурнай ноччу вецер панёс "Антылопу" на вострую скалу. Матросы заўважылi гэта вельмi позна. Карабель наляцеў на яе i разбiўся ўшчэнт.
   Толькi Гулiверу i пяцi матросам пашчаслiвiла выратавацца ў шлюпцы.
   Доўга насiлiся яны па моры, зусiм выбiлiся з сiлы. А хвалi ўздымалiся ўсё большыя i большыя, i адна з iх падкiнула i перакулiла шлюпку.
   Гулiвер апынуўся ў вадзе з галавой.
   Калi ён вынырнуў, навокал нiкога не было. Усе яго спадарожнiкi загiнулi.
   Гулiвер паплыў куды вочы глядзяць - туды, куды гнаў вецер i прылiў. Раз-пораз спрабаваў ён намацаць дно, але дна ўсё не было. А плысцi далей ён ужо не мог: мокрае адзенне i цяжкiя, разбухлыя чаравiкi цягнулi ўнiз. Ён захлёбваўся i задыхаўся.
   I раптам яго ногi дакранулiся да зямлi.
   Гэта была водмель. Гулiвер асцярожна ступiў па пясчаным дне крок-другi - i паволi пайшоў наперад.
   Iсцi станавiлася ўсё лягчэй i лягчэй. Спачатку вада даставала яму да плячэй, потым да пояса, потым толькi да каленяў. Ён ужо думаў, што бераг зусiм блiзка, але дно ў гэтым месцы было вельмi пакатае, i Гулiверу яшчэ доўга давялося брысцi па калена ў вадзе.
   Нарэшце вада i пясок засталiся ззаду.
   Гулiвер выйшаў на лужок, парослы мяккай i вельмi маленькай травой, прылёг на зямлю, падклаў пад шчаку далонь i моцна заснуў.
   3
   Калi Гулiвер прачнуўся, было ўжо зусiм вiдна. Ён ляжаў на спiне, i сонца свяцiла яму проста ў твар.
   Ён хацеў працерцi вочы, але не змог узняць руку; хацеў сесцi, але не змог паварушыцца.
   Тонкiя вяровачкi аблытвалi ўсяго яго ад галавы да каленяў; рукi i ногi былi моцна спавiты вяровачнай сеткай; вяровачкi абкручвалi кожны палец. Нават доўгiя густыя валасы Гулiвера былi туга накручаны на маленькiя колiкi, убiтыя ў зямлю, i пераплецены вяровачкамi.
   Гулiвер быў падобны на вялiкую рыбiну, якая трапiла ў сетку.
   "Напэўна, я яшчэ сплю", - падумаў ён.
   Але тут нешта жывое хуценька ўзлезла яму на нагу, прапаўзло па грудзях i спынiлася ля падбародка.
   Гулiвер паспрабаваў зiрнуць туды.
   Што за дзiва! Амаль ля самага носа ў яго стаiць чалавечак - малюсенькi, алё самы сапраўдны чалавечак! У руках у яго - лук i страла, за спiною калчан. А сам - вяршкi са тры росту.
   Услед за гэтым на Гулiвера ўзлезлi яшчэ дзесяткi чатыры такiх жа маленькiх стралкоў. Ад здзiўлення Гулiвер крыкнуў. Чалавечкi замiтусiлiся i кiнулiся хто куды. Яны беглi, спатыкалiся, падалi, падхоплiвалiся i адзiн за другiм саскоквалi на зямлю.
   Некалькi хвiлiн да Гулiвера нiхто не падыходзiў. Толькi ля вуха ў яго ўвесь час чуўся нейкi шум, быццам там сакаталi конiкi.
   Але неўзабаве чалавечкi зноў расхрабрылiся i зноў пачалi караскацца ўгору па яго нагах, руках i плячах, а самы смелы з iх падкраўся нават да Гулiверавага твару, пакратаў кап'ём яго падбародак i тоненькiм чыстым галаском пракрычаў:
   - Гэкiна дэгуль!
   - Гэкiна дэгуль! Гэкiна дэгуль! - падхапiлi тоненькiя галасы з усiх бакоў.
   Што азначалi гэтыя словы, Гулiвер не зразумеў, хоць i ведаў шмат замежных моў.
   Доўга ляжаў Гулiвер на спiне. Рукi i ногi ў яго зусiм анямелi.
   Ён сабраў усю сiлу i паспрабаваў адарваць ад зямлi левую руку.
   Гэта яму ўдалося. Ён вырваў колiкi, на якiя былi накручаны сотнi тонкiх моцных вяровачак, i ўзняў руку.
   У тую ж мiнуту хтосьцi ўнiзе гучна прапiшчаў:
   - Тольга фанак!
   У руку, у твар, у шыю Гулiвера ўпiлiся сотнi стрэл. Стрэлы ў чалавечкаў былi тоненькiя i вострыя, як iголкi.
   Гулiвер заплюшчыў вочы i вырашыў ляжаць нерухома, пакуль не надыдзе ноч.
   "У цемры будзе лягчэй вызвалiцца", - думаў ён.
   Але дачакацца ночы на лужку яму не давялося.
   Непадалёк ад яго правага вуха пачуўся часты, дробны стук, быццам нехта побач забiваў у дошку цвiкi.
   Малаточкi стукалi цэлўю гадзiну.
   Гулiвер крыху павярнуў галаву - павярнуць яе болей не давалi вяровачкi i колiкi - i каля самай сваёй галавы ўбачыў толькi што пабудаваны драўляны памост. Некалькi чалавечкаў прыладжвалi да яго лесвiцу.
   Потым яны знiклi, i па прыступках на памост паволi падняўся чалавечак у доўгiм плашчы.
   За iм iшоў другi, амаль у два разы меншы ростам, i нёс край яго плашча. Напэўна, гэты быў хлопчык-паж. Ён быў не большы за Гулiвераў мезены палец.
   Апошнiмi на памост узышлi два стралкi з нацягнутымi лукамi ў руках.
   - Лангра дэгюль сан! - тры разы пракрычаў чалавечак у плашчы i разгарнуў скрутак велiчынёй з бярозавы лiсток.
   Зараз жа да Гулiвера падбеглi пяцьдзесят чалавечкаў i абрэзалi вяроўкi, прывязаныя да яго валасоў.
   Гулiвер павярнуў галаву i пачаў слухаць, што чытае чалавечак у плашчы. Чалавечак чытаў i гаварыў доўга-доўга. Гулiвер нiчога не зразумеў, але на ўсякi выпадак кiўнуў галавой i прыклаў да сэрца свабодную руку.
   Ён здагадаўся, што перад iм нейкая важная асоба, вiдаць, каралеўскi пасол.
   Перш за ўсё Гулiвер вырашыў папрасiць, каб яго накармiлi.
   З таго часу, як ён пакiнуў карабель, у роце ў яго не было нi крошкi. Ён узняў палец i некалькi разоў паднёс яго да губ.
   Напэўна, чалавечак у плашчы зразумеў гэты знак. Ён сышоў з памосту, i зараз жа да бакоў Гулiвера прыставiлi некалькi доўгiх лесвiц.
   Не прайшло i чвэрцi гадзiны, як сотнi згорбленых насiльшчыкаў пацягнулi па гэтых лесвiцах кашы з ежай.
   У кашах былi тысячы буханак хлеба велiчынёй з гарошыну, цэлыя кумпякi - з грэцкi арэх, смажаныя кураняты - меншыя за нашу муху.
   Гулiвер зараз праглынуў два кумпякi з трыма буханкамi хлеба. Ён з'еў пяць смажаных быкоў, восем вяленых бараноў, дзевятнаццаць вэнджаных парасят i сотнi дзве куранят i гусей.
   Кашы хутка апусцелi.
   Тады чалавечкi падкацiлi да рукi Гулiвера дзве бочкi з вiном. Бочкi былi велiзарныя - кожная са шклянку.
   Гулiвер выбiў дно з адной бочкi, выбiў з другой i некалькiмi глыткамi асушыў абедзве.
   Чалавечкi пляснулi рукамi ад здзiўлення. Потым яны знакамi папрасiлi яго скiнуць на зямлю пустыя бочкi.
   Гулiвер падкiнуў абедзве разам. Бочкi перакулiлiся ў паветры i з трэскам пакацiлiся ў розныя бакi.
   Натоўп на лужку расступiўся, гучна закрычаўшы:
   - Бора мевола! Бора мевола!
   Пасля вiна Гулiверу адразу захацелася спаць. Скрозь сон ён чуў, як чалавечкi бегаюць па ўсiм яго целе ўдоўж i ўпоперак, скочваюцца з бакоў, быццам з гары, казычуць яго палкамi i коп'ямi, скачуць з пальца на палец.
   Яму вельмi хацелася скiнуць з сябе дзесятак-другi гэтых маленькiх чалавечкаў, якiя не давалi яму спаць, але ён пашкадаваў iх. Як-нiяк, а чалавечкi толькi што гасцiнна накармiлi яго смачным, сытным абедам, i было б няўдзячнасцю папераламваць iм за гэта рукi i ногi. I зноў жа, Гулiвер не мог не дзiвiцца з незвычайнай храбрасцi гэтых малюсенькiх людзей, што бегалi ўзад i ўперад па грудзях велiкана, якi мог знiшчыць iх усiх адной пстрычкай.
   Ён вырашыў не звяртаць на iх увагi i, ап'янелы ад выпiтага вiна, хутка заснуў.
   Чалавечкi толькi гэтага i чакалi. Яны наўмысна падсыпалi ў бочкi з вiном соннага парашку, каб гэты велiзарны госць заснуў.
   4
   Краiна, у якую занесла бура Гулiвера, называлася Лiлiпуцiя, а жылi ў гэтай краiне лiлiпуты.
   Самыя высокiя дрэвы ў Лiлiпуцii былi не вышэй, чым у нас куст парэчак, самыя вялiкiя дамы былi нiжэй за стол. Такога велiкана, як Гулiвер, у Лiлiпуцii нiхто нiколi не бачыў.
   Iмператар загадаў прывезцi яго ў сталiцу. Для гэтага Гулiверу i падсыпалi соннага парашку.
   Пяцьсот цесляроў па загаду iмператара змайстравалi велiзарныя калёсы на дваццацi двух колах.
   Калёсы былi гатовы за некалькi гадзiн, але ўзвалiць на iх Гулiвера было не так проста.
   I вось што выдумалi для гэтага лiлiпуцкiя iнжынеры.
   Яны паставiлi калёсы побач з велiканам, ля самага яго боку. Потым убiлi ў зямлю восемдзесят слупкоў з блокамi наверсе i накiнулi на гэтыя блокi тоўстыя канаты з кручкамi на канцах. Канаты былi таўшчынёй са звычайную аборку.
   Калi ўсё было гатова, лiлiпуты ўзялiся за работу. Яны абкруцiлi тулава, абедзве нагi i абедзве рукi Гулiвера моцнымi павязкамi i, падчапiўшы гэтыя павязкi кручкамi, пачалi цягнуць за канаты.
   Дзевяцьсот самых дужых асiлкаў былi сабраны для гэтай работы з усiх канцоў Лiлiпуцii.
   Яны ўпiралiся ў зямлю нагамi i, аблiваючыся потам, з усяе сiлы цягнулi за канаты.
   Праз гадзiну iм удалося падняць Гулiвера з зямлi на паўпальца, праз дзве на палец, а праз тры - яны ўзвалiлi яго на калёсы.
   Паўтары тысячы самых вялiкiх коней з прыдворных канюшань, кожны ростам з толькi што народжанае кацяня, былi запрэжаны ў калёсы па дзесяць у рад. Фурманы размахнулiся пугамi, i калёсы паволi паехалi па дарозе ў галоўны горад Лiлiпуцii - Мiльдэнда.
   Гулiвер усё яшчэ спаў. Ён, напэўна, не прачнуўся б да канца дарогi, калi б яго выпадкова не разбудзiў адзiн з афiцэраў iмператарскай гвардыi.
   Здарылася гэта так. З калёсаў зляцела кола. Каб уздзець яго, давялося спынiцца.
   У час гэтага прыпынку некалькi маладых людзей захацелi паглядзець, якi твар у Гулiвера, калi ён спiць. Двое ўзлезлi на калёсы i цiхенька падкралiся да самага яго твару. А трэцi - гвардзейскi афiцэр, - не злазячы з каня, прыўстаў на страмёнах i паказытаў у левай наздрыне вастрыём сваёй пiкi.
   Гулiвер мiжвольна зморшчыў нос i моцна чхнуў.
   - Апчхi! - паўтарыла рэха.
   Смельчакоў быццам вецер здзьмухнуў.
   А Гулiвер прачнуўся, пачуў, як шлёгаюць пугамi паганятыя, i зразумеў, што яго некуды вязуць.
   Цэлы дзень узмыленыя конi цягнулi звязанага Гулiвера па дарогах Лiлiпуцii.
   Толькi позна ўвечары калёсы спынiлiся, i коней выпраглi, каб накармiць i напаiць.
   Усю ноч ля калёсаў стаяла на варце тысяча гвардзейцаў: пяцьсот - з факеламi, пяцьсот - з лукамi напагатове.
   Стралкам было загадана выпусцiць у Гулiвера пяцьсот стрэл, хай толькi ён надумае паварушыцца.
   Калi настала ранiца, калёсы рушылi далей.
   5
   Непадалёк ад гарадскiх варот на плошчы стаяў старадаўнi замак з дзвюма вуглавымi вежамi. У замку даўно нiхто не жыў.
   Да гэтага пустога замка лiлiпуты i прывезлi Гулiвера.
   Гэта быў самы вялiзны будынак ва ўсёй Лiлiпуцii. Вежы яго былi вышынёй у чалавечы рост. Нават такi велiкан, як Гулiвер, мог свабодна прапаўзцi ў яго дзверы, а ў параднай зале ён, напэўна, змог бы выпрастацца ва ўвесь свой рост.
   Вось тут i сабраўся пасялiць Гулiвера iмператар Лiлiпуцii.
   Але Гулiвер гэтага яшчэ не ведаў. Ён ляжаў на сваiх калёсах, а з усiх бакоў да яго беглi натоўпы лiлiпутаў.
   Конная варта адганяла цiкаўных, але ўсё-такi тысяч дзесяць чалавечкаў паспелi пагуляць па Гулiверавых нагах, па яго грудзях, плячах i каленях, пакуль ён ляжаў звязаны.
   Нешта стукнула Гулiвера па назе. Гулiвер крышку прыўзняў галаву i ўбачыў некалькiх лiлiпутаў з закасанымi рукавамi i ў чорных фартухах. Малюсенькiя малаточкi блiшчалi ў iх руках. Гэта прыдворныя кавалi закоўвалi Гулiвера ў ланцугi.
   Ад сцяны замка да яго нагi яны працягнулi дзевяноста адзiн ланцужок такой таўшчынi, як звычайна робяць для гадзiннiкаў, i замкнулi iх у яго вышэй костачак трыццаццю шасцю вiсячымi замкамi. Ланцужкi былi такiя доўгiя, што Гулiвер мог гуляць па пляцоўцы перад замкам i свабодна запаўзаць у свой дом.
   Кавалi скончылi работу i адышлiся. Варта перасекла вяроўкi, i Гулiвер стаў на ногi.
   - А-ах, - закрычалi лiлiпуты, - Куiнбус Флестрын! Куiнбус Флестрын!
   Па-лiлiпуцку гэта азначала: "Чалавек-Гара! Чалавек-Гара!"
   Гулiвер асцярожна пераступiў з нагi на нагу, каб не раздушыць каго-небудзь з мясцовых жыхароў, i азiрнуўся вакол.
   Нiколi яшчэ яму не даводзiлася бачыць такой прыгожай краiны. Сады i лугi тут былi падобны на стракатыя клумбы кветак. Рэкi беглi хуткiмi чыстымi ручайкамi, а горад здалёк здаваўся цацачным.
   Гулiвер глядзеў так доўга, што не заўважыў, як вакол яго сабралася амаль усё насельнiцтва сталiцы.
   Лiлiпуты круцiлiся ля яго ног, мацалi спражкi чаравiкаў i так задзiралi галовы, што капелюшы падалi на зямлю.
   Хлапчукi спрачалiся, хто з iх дакiне камень да самага носа Гулiвера.
   Вучоныя разважалi мiж сабой, адкуль узяўся Куiнбус Флестрын.
   - У нашых старых кнiгах напiсана, - сказаў адзiн вучоны, - што тысячу гадоў таму назад мора выкiнула да нас на бераг страшыдла. Я думаю, што i Куiнбус Флестрын вынырнуў з дна мора.
   - Не, - адказаў другi вучоны, - у марскога страшыдла павiнны быць жабры i хвост. Куiнбус Флестрын звалiўся з Месяца.
   Лiлiпуцкiя мудрацы не ведалi, што на свеце ёсць iншыя краiны, i думалi, што ўсюды жывуць адны лiлiпуты.
   Вучоныя доўга хадзiлi вакол Гулiвера i круцiлi галовамi, але так i не паспелi вырашыць, адкуль узяўся Куiнбус Флестрын.
   Коннiкi на вараных конях з коп'ямi наперавес разагналi натоўп.
   - Пеплам селян! Пеплам селян! - крычалi яны.
   Гулiвер убачыў залатую скрыначку на колах. Скрыначку везла шасцёрка белых коней. Побач, таксама на белым канi, ехаў чалавечак у залатым шлеме з пяром.
   Чалавечак у шлеме пад'ехаў да чаравiка Гулiвера i спынiў свайго каня. Конь захроп i стаў дыбам.
   Зараз жа некалькi афiцэраў падбеглi з двух бакоў да коннiка, схапiлi яго каня за аброць i асцярожна адвялi далей ад Гулiверавай нагi.
   Коннiк на белым канi i быў iмператар Лiлiпуцii, а ў залатой карэце сядзела iмператрыца.
   Чатыры пажы разаслалi на лужку аксамiтную стужку, паставiлi маленькае пазалочанае крэселка i расчынiлi дзверцы карэты.
   Iмператрыца выйшла i села ў крэсла, расправiўшы сукенку.
   Вакол яе на залатых лавачках паселi яе прыдворныя дамы.
   Яны былi так разадзеты, што ўвесь лужок стаў падобны на разасланую спаднiцу, вышытую золатам, срэбрам i каляровым шоўкам.
   Iмператар саскочыў з каня i некалькi разоў абышоў вакол Гулiвера. За iм iшла яго свiта.
   Каб лепш разгледзець iмператара, Гулiвер лёг на бок.
   Яго вялiкасць быў на цэлы пазногаць вышэйшы за сваiх прыдворных. Ён быў ростам тры вяршкi з лiшнiм i, вiдаць лiчыўся ў Лiлiпуцii вельмi высокiм чалавекам.
   У руцэ iмператар трымаў аголеную шпагу, трошкi карацейшую за вязальны пруток. На яе залатой рукаятцы i ножнах блiшчалi брыльянты.
   Яго iмператарская вялiкасць задраў галаву i пра нешта спытаў у Гулiвера.
   Гулiвер не зразумеў яго пытання, але на ўсякi выпадак расказаў iмператару, хто ён такi i адкуль з'явiўся.
   Iмператар толькi пацiснуў плячыма.
   Тады Гулiвер расказаў тое ж самае па-галандску, па-латынi, па-грэчаску, па-французску, па-гiшпанску, па-iталiйску i па-турэцку.
   Але iмператар Лiлiпуцii, як вiдаць, не ведаў гэтых моў. Ён кiўнуў галавой Гулiверу, ускочыў на каня i памчаўся назад у сталiцу Лiлiпуцii Мiльдэнда. Услед за iм паехала iмператрыца са сваiмi дамамi.
   А Гулiвер застаўся сядзець перад замкам, як сабака на ланцугу перад будкай.
   Да вечара вакол Гулiвера сабралася, напэўна, тысяч трыста лiлiпутаў - усе гарадскiя жыхары i ўсе сяляне з суседнiх вёсак.
   Кожнаму хацелася пабачыць, што гэта такое Куiнбус Флестрын - Чалавек-Гара.
   Гулiвера ахоўвала варта, узброеная коп'ямi, лукамi i мячамi. Варце было загадана нiкога не падпускаць да Гулiвера i сачыць, каб ён не сарваўся з ланцуга i не ўцёк.
   Дзве тысячы салдат выстраiлiся перад замкам, але ўсё-такi натоўп гараджан прарваўся праз iх строй.
   Адны аглядалi абцасы Гулiвера, другiя шпурлялi ў яго каменьчыкамi або цэлiлiся з лукаў у яго гузiкi.
   Адна страла абадрала Гулiверу шыю, другая страла ледзь не трапiла яму ў левае вока.
   Начальнiк варты загадаў злавiць свавольнiкаў, звязаць iх i выдаць Куiнбусу Флестрыну.
   Гэта было страшней за ўсякае iншае пакаранне.
   Салдаты звязалi шэсць лiлiпутаў i, падштурхоўваючы тупымi канцамi пiкаў, прыгналi да ног Гулiвера.
   Гулiвер нагнуўся, згроб усiх адной рукой i паклаў у кiшэню сваёй камiзэлькi.
   Толькi аднаго чалавечка ён пакiнуў у руцэ, асцярожна ўзяў двума пальцамi i пачаў разглядаць.
   Чалавечак ухапiўся аберуч за Гулiвераў палец i дзiка закрычаў.
   Гулiверу стала шкада чалавечка. Ён ласкава ўсмiхнуўся яму i дастаў з кiшэнi складны ножык, каб разрэзаць вяроўкi, якiмi былi звязаны рукi i ногi лiлiпута.
   Лiлiпут убачыў блiскучыя зубы Гулiвера, убачыў велiзарны нож i закрычаў яшчэ мацней. Натоўп унiзе прыцiх ад жаху.
   А Гулiвер цiхенька перарэзаў адну вяроўку, перарэзаў другую i паставiў чалавечка на зямлю.
   Потым ён адпусцiў i тых лiлiпутаў, што капашылiся ў яго ў кiшэнi.
   - Глюм глеф Куiнбус Флестрын! - закрычаў увесь натоўп.
   Па-лiлiпуцку гэта азначала: "Няхай жыве Чалавек-Гара!"
   А начальнiк варты паслаў у палац двух сваiх афiцэраў, каб яны далажылi аб усiм, што здарылася, самому iмператару.
   6
   Мiж тым у палацы Бельфабарак, у самай далёкай зале, iмператар сабраў тайную нараду, каб вырашыць, што рабiць з Гулiверам.
   Мiнiстры i саветнiкi спрачалiся мiж сабой дзевяць гадзiн.
   Адны гаварылi, што Гулiвера трэба як мага хутчэй забiць. Калi Чалавек-Гара парве свой ланцуг i ўцячэ, ён можа растаптаць усю Лiлiпуцiю. А калi ён не ўцячэ, то iмперыi пагражае страшэнны голад, бо кожны дзень ён будзе з'ядаць хлеба i мяса больш, чым патрэбна для таго, каб пракармiць тысячу семсот дваццаць восем лiлiпутаў. Гэта падлiчыў адзiн вучоны, якога запрасiлi на тайную нараду, таму што ён вельмi добра ўмеў лiчыць.
   Другiя даказвалi, што забiваць Куiнбуса Флестрына гэтак жа небяспечна, як i пакiнуць яго жывым. Ад разлажэння такога велiзарнага трупа можа пачацца чума не толькi ў сталiцы, але i па ўсёй iмперыi.
   Дзяржаўны сакратар Рэльдрэсель папрасiў у iмператара слова i сказаў, што Гулiвера не трэба забiваць, ва ўсякiм выпадку да таго часу, пакуль не будзе пабудавана новая крапасная сцяна вакол Мiльдэнда. Чалавек-Гара з'ядае хлеба i мяса больш, чым тысяча семсот дваццаць восем лiлiпутаў, але затое ён, вiдаць, i працаваць будзе за дзве тысячы лiлiпутаў. Акрамя таго, у выпадку вайны ён можа абаранiць краiну лепш, чым пяць крэпасцей.
   Iмператар сядзеў на сваiм троне пад балдахiнам i слухаў, што гавораць мiнiстры.
   Калi Рэльдрэсель скончыў, ён кiўнуў галавой. Усе зразумелi, што словы дзяржаўнага сакратара яму спадабалiся.
   Але ў гэты час устаў са свайго месца адмiрал Скайрэш Балгалам, камандзiр усяго флоту Лiлiпуцii.
   - Чалавек-Гара, - сказаў ён, - самы дужы з усiх людзей на свеце, гэта праўда. Але якраз таму яго i трэба пакараць смерцю як мага хутчэй. Бо калi ў час вайны ён надумае далучыцца да ворагаў Лiлiпуцii, то дзесяць палкоў iмператарскай гвардыi не змогуць з iм справiцца. Зараз ён яшчэ ў руках лiлiпутаў, i трэба дзейнiчаць, пакуль не позна.
   Казначэй Флiмнап, генерал Лiмток i суддзя Бельмаф згадзiлiся з думкай адмiрала.
   Iмператар усмiхнуўся i кiўнуў адмiралу галавой - i не адзiн раз, як Рэльдрэселю, а два разы. Вiдаць было, што гэтая прамова спадабалася яму яшчэ больш.
   Лёс Гулiвера быў вырашаны.
   Але ў гэты час дзверы расчынiлiся, i ў залу тайнай нарады ўбеглi два афiцэры, якiх прыслаў да iмператара начальнiк варты. Яны сталi перад iмператарам на каленi i далажылi аб тым, што здарылася на плошчы.
   Калi афiцэры расказалi, як лiтасцiва абышоўся Гулiвер са сваiмi палоннымi, дзяржаўны сакратар Рэльдрэсель зноў папрасiў слова.
   Ён сказаў яшчэ адну доўгую прамову, у якой даказваў, што баяцца Гулiвера не трэба i што жывы ён будзе куды больш карысны iмператару, чым мёртвы.
   Iмператар вырашыў памiлаваць Гулiвера, але загадаў адабраць у яго велiзарны нож, пра якi толькi што расказалi афiцэры варты, а разам з тым i iншую зброю, калi яна будзе знойдзена пры вобыску.
   7
   Абшукаць Гулiвера было даручана двум чыноўнiкам. Знакамi яны растлумачылi Гулiверу, што патрабуе ад iх iмператар.
   Гулiвер не захацеў з iмi спрачацца. Ён узяў абодвух чыноўнiкаў у рукi i апусцiў спачатку ў адну кiшэню кафтана, затым у другую, а потым перанёс iх у кiшэнi штаноў i камiзэлькi.
   Толькi ў адну патайную кiшэню Гулiвер не пусцiў чыноўнiкаў. Там у яго былi схаваны акуляры, падзорная труба i компас.
   Чыноўнiкi прынеслi з сабой лiхтар, паперу, пёры i чарнiла. Цэлыя тры гадзiны корпалiся яны ў кiшэнях Гулiвера, разглядаючы рэчы i складаючы вопiс.
   Скончыўшы сваю работу, яны папрасiлi Чалавека-Гару дастаць iх з апошняй кiшэнi i спусцiць на зямлю.
   Пасля гэтага яны пакланiлiся Гулiверу i панеслi складзены вопiс у палац.
   Вось ён - слова ў слова:
   "Вопiс прадметаў, знойдзеных у кiшэнях Чалавека-Гары:
   1. У правай кiшэнi кафтана мы знайшлi вялiкi кавалак грубага палатна, якi па сваёй велiчынi мог бы быць дываном для параднай залы палаца Бельфабарак.
   2. У левай кiшэнi знайшлi велiзарны срэбны куфэрак з вечкам. Вечка такое цяжкае, што мы самi не маглi падняць яго. Калi па нашаму патрабаванню Куiнбус Флестрын прыўзняў вечка свайго куфэрка, адзiн з нас залез усярэдзiну i тут жа правалiўся вышэй каленяў у нейкi жоўты пыл. Цэлае воблака гэтага пылу ўзнялося ўгору i прымусiла нас чхаць да слёз.
   3. У правай кiшэнi штаноў знаходзiцца велiзарны нож. Калi паставiць яго старчма, ён будзе вышэй чалавечага росту.
   4. У левай кiшэнi штаноў знойдзена нябачаная ў нашых краях машына з жалеза i дрэва. Яна такая вялiкая i цяжкая, што, нягледзячы на ўсе нашы намаганнi, нам не ўдалося скрануць яе з месца. Гэта перашкодзiла нам агледзець машыну з усiх бакоў.
   5. У правай верхняй кiшэнi камiзэлькi ляжыць цэлы стос прамавугольных, зусiм аднолькавых лiстоў, зробленых з нейкага невядомага нам белага i гладкага матэрыялу. Увесь гэты стос - вышынёй з палову чалавечага росту i таўшчынёй у тры абхваты - прашыты тоўстымi вяроўкамi. Мы ўважлiва агледзелi некалькi верхнiх лiстоў i заўважылi на iх рады чорных таямнiчых знакаў. Мы мяркуем, што гэта лiтары невядомай нам азбукi. Кожная лiтара велiчынёй з нашу далонь.
   6. У левай верхняй кiшэнi камiзэлькi мы знайшлi сетку памерам з рыбалоўную, але зробленую так, што яна можа зачыняцца i адчыняцца накшталт кашалька. У ёй ляжыць некалькi цяжкiх прадметаў з чырвонага, белага i жоўтага металу. Яны рознай велiчынi, але аднолькавай формы - круглыя i плоскiя. Чырвоныя - вiдаць, з медзi. Яны такiя цяжкiя, што мы ўдвух ледзь маглi падняць такi дыск. Белыя - вiдаць, срэбныя - меншыя. Яны падобныя на шчыты нашых воiнаў. Жоўтыя - вiдаць, залатыя. Яны крыху большыя за нашы талеркi, але вельмi цяжкiя. Калi толькi гэта сапраўднае золата, то яны павiнны каштаваць вельмi дорага.
   7. З правай нiжняй кiшэнi камiзэлькi звешваецца тоўсты металiчны ланцуг, вiдаць, срэбны. Гэты ланцуг прымацаваны да вялiкага круглага прадмета, якi знаходзiцца ў кiшэнi i зроблены з таго ж металу. Што гэта за прадмет, невядома. Адна яго сценка празрыстая, як лёд, i праз яе добра вiдаць дванаццаць чорных знакаў, размешчаных па крузе, i дзве доўгiя стралы.
   Унутры гэтага круглага прадмета, вiдаць, сядзiць нейкая таямнiчая iстота, якая не перастаючы стукае не то зубамi, не то хвастом. Чалавек-Гара растлумачваў нам - часткова словамi, а часткова жэстамi - што без гэтай круглай металiчнай скрынкi ён бы не ведаў, калi яму ўставаць ранiцой i калi класцiся вечарам, калi пачынаць працу i калi яе канчаць.
   8. У левай нiжняй кiшэнi камiзэлькi мы бачылi рэч, падобную на рашотку дварцовага саду. Вострымi прутамi гэтай рашоткi Чалавек-Гара расчэсвае сабе валасы.
   9. Закончыўшы абследаванне кафтана i камiзэлькi, мы агледзелi рэмень Чалавека-Гары. Ён зроблены са скуры нейкай велiзарнай жывёлiны. З левага боку на iм вiсiць меч даўжынёй больш чым у пяць разоў за сярэднi чалавечы рост, а з правага - мяшок, падзелены на два аддзяленнi. У кожным з iх могуць лёгка змясцiцца тры дарослыя лiлiпуты.
   У адным з аддзяленняў мы знайшлi мноства цяжкiх i гладкiх металiчных шароў велiчынёй з чалавечую галаву; другое да краёў запоўнена нейкiмi чорнымi зярнятамi, даволi лёгкiмi i не надта буйнымi. Мы, змаглi змясцiць у сябе на далонi некалькi дзесяткаў гэтых зярнят.
   Такi падрабязны вопiс рэчаў, знойдзеных пры вобыску ў Чалавека-Гары.
   У час вобыску вышэйназваны Чалавек-Гара паводзiў сябе ветлiва i спакойна".
   Пад вопiсам чыноўнiкi паставiлi пячатку i падпiсалiся:
   Клефрын Фрэлок, Марсi Фрэлок.
   8
   На другую ранiцу перад домам Гулiвера выстраiлiся войскi, сабралiся прыдворныя. Прыехаў i сам iмператар са свiтай i мiнiстрамi.
   У гэты дзень Гулiвер павiнен быў аддаць iмператару Лiлiпуцii сваю зброю.
   Адзiн чыноўнiк гучна чытаў вопiс, а другi бегаў па Гулiверу з кiшэнi ў кiшэню i паказваў яму, якiя рэчы патрэбна даставаць.
   - Кавалак грубага палатна! - пракрычаў чыноўнiк, якi чытаў вопiс.
   Гулiвер паклаў на зямлю сваю насоўку.
   - Срэбны куфэрак!
   Гулiвер дастаў з кiшэнi табакерку.
   - Стос гладкiх белых лiстоў, прашытых вяроўкамi!